Op 4 december 2020 heeft de Hoge Raad een belangrijke uitspraak gedaan over de btw-vrijstelling van de beheervergoeding die banken in rekening brengen aan beleggingsfondsen waarin verschillende beleggers collectief beleggen.

De uitspraak van de Hoge Raad kan er mogelijk toe leiden dat een Vrijgestelde Beleggingsinstelling (VBI) en andere (familie)fondsen zoals een Fonds voor Gemene Rekening (FGR) geen btw meer hoeven te betalen over de vergoeding die ze aan de bank betalen voor het vermogensbeheer.

Wat is het geval? Vóór 1 januari 2020 konden VBI’s gebruikmaken van de btw-vrijstelling voor collectief vermogensbeheer. Maar door een uitspraak van het Hof van Justitie en een daarop gebaseerd beleidsbesluit van de staatssecretaris van Financiën van 22 maart 2019 kwam daar verandering in: de vrijstelling gold alleen nog voor collectieve fondsen die onder bijzonder overheidstoezicht (lees: toezicht van de Autoriteit Financiële Markten) staan. De meeste VBI’s voldoen niet aan deze voorwaarde, zodat banken vanaf 1 januari 2020 weer btw moesten berekenen over de beheer- en adviesvergoeding.

De Hoge Raad heeft nu in zijn recente uitspraak van 4 december een ruimere uitleg gegeven aan het begrip ‘bijzonder overheidstoezicht’ dan de staatssecretaris doet. Vrij vertaald komt het op het volgende neer: als het vermogensbeheer door het collectieve beleggingsfonds is uitbesteed aan een bank die zelf onder toezicht staat van de AFM, is de btw-vrijstelling ook van toepassing. Voor een VBI zou dit dus kunnen betekenen dat er wel degelijk sprake is van bijzonder overheidstoezicht.