Zeker als uw kleinkind voor het eerst een eigen woning koopt, kan financiële ondersteuning het verschil maken. Wat zijn de belangrijkste mogelijkheden en voorwaarden bij schenkingen en familieleningen voor de eigen woning?

In een blogserie zetten wij de schenking van grootouders aan kleinkinderen centraal. In deze tweede blog gaan wij in op het ondersteunen van de kleinkinderen bij de aanschaf van een eigen woning. Zeker als uw kleinkind voor het eerst een eigen woning koopt, kan financiële ondersteuning het verschil maken.

Wat zijn de belangrijkste mogelijkheden en voorwaarden bij schenken en familieleningen voor de eigen woning? We bespreken er vijf:

In de blog “Verstandig schenken aan kleinkinderen: 6 aandachtspunten” is al kort stilgestaan bij de eenmalige hoge vrijstelling voor de eigen woning van € 106.671 (2022). Deze vrijstelling gold tot en met 2022. Per 1 januari 2023 is deze vrijstelling verlaagd naar € 28.947 en vanaf 2024 wordt deze helemaal afgeschaft.

Aan de eenmalige hoge vrijstelling voor de eigen woning zijn voorwaarden verbonden. Zo is die vrijstelling alleen van toepassing als uw kleinkind tussen de 18 en 40 jaar oud is. De 40ste verjaardag is de laatste dag waarop de schenking kan plaatsvinden. 

Als uw kleinkind al ouder is, maar wel een partner heeft die nog geen 40 jaar is, dan kunt u toch gebruikmaken van de vrijstelling. De schenking zelf kan dan helemaal aan uw kleinkind toekomen. De schenking moet wel gebruikt worden voor de aanschaf of verbouwing van de eigen woning, voor aflossing van de eigenwoningschuld of voor de afkoop van erfpacht. En uw kleinkind moet aangifte schenkbelasting doen, waarin een beroep op de vrijstelling wordt gedaan.​

Uw kleinkind heeft ruim twee jaar de tijd om de schenking voor de eigen woning te gebruiken. Als u de schenking in 2022 deed, dan moet uw kleinkind dus vóór 31 december 2024 de schenking voor de eigen woning hebben gebruikt. Zeker als de schenking gebruikt wordt voor gespreide extra aflossing van de hypotheek kan dat een welkome oplossing zijn om een eventuele aflossingsboete te voorkomen. 

 

Ook als u onverhoopt nog maar een korte levensverwachting heeft, of wilt anticiperen op de afschaffing in 2024, kunt u op deze manier van de hoge vrijstelling gebruikmaken, ook al heeft uw kleinkind nu nog geen eigen woning. De eigen woning moet dan vóór 31 december 2024 zijn aangekocht. Bovendien geldt de 180-dagenregeling niet bij gebruik van de hoge vrijstelling (zie blog Schenken vlak voor overlijden? Pas op de valkuilen).

Een andere manier om de schenking te spreiden is om gebruik te maken van de driejarenregeling. Die regeling kan bijvoorbeeld van pas komen als de schenking uit uw jaarlijkse inkomen moet komen. Het bedrag van € 106.671 mag dan verdeeld worden over een periode van drie opeenvolgende jaren. Bijvoorbeeld € 40.000 in 2022, 0 in 2023 en € 66.671 in 2024. Let op: de laatste schenking moet dan ook uiterlijk op de 40e verjaardag worden gedaan en ook in 2024 worden gebruikt.

Het is overigens nu nog niet bekend of de laatste schenking in 2024 dan ook vrijgesteld kan plaatsvinden als de schenkingsvrijstelling in 2024 wordt afgeschaft. Dat hangt ervan af of er overgangsrecht komt.

Aan de schenking voor de eigen woning mag u wel de uitsluitingsclausule verbinden (zie de eerste blog van deze serie), maar u kunt de schenking niet herroepen. De enige ontbindende voorwaarde die toegestaan is, is dat de schenking teruggedraaid wordt als de schenking niet binnen de toegestane periode (het kalenderjaar van schenking plus twee volle jaren) voor de eigen woning is gebruikt.

Naast of in plaats van de schenking voor de eigen woning, kunt u uw kleinkind ook een familiehypotheek verstrekken, eventueel in aanvulling op een hypotheek van de bank. Om de hypotheeklasten te beperken, wil men meestal een zo laag mogelijke rente afspreken. Vanuit fiscaal oogpunt kan het echter aantrekkelijk zijn om de rente zo hoog mogelijk vast te stellen en vervolgens weer terug te schenken. Voor uw kleinkind is de rente namelijk aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Bij een starter op de arbeidsmarkt is het belastingvoordeel circa 37%. De schenkbelasting over de terug geschonken rente bedraagt 18% voor het meerdere boven de vrijstelling van € 2.418. De rente op een familiehypotheek mag dus hoog zijn, maar moet nog wel zakelijk zijn (zie onze Familiehypotheekwijzer).

Verstrekt u een familiehypotheek? Dan is het belangrijk dat u de lening vastlegt in een schriftelijke overeenkomst, al dan niet bij de notaris. En vaak is het verstandig om ook een hypotheekrecht te vestigen. Denkt u er bovendien over na wat er met de lening moet gebeuren als u onverhoopt komt te overlijden. Moet de lening dan alleen vererven naar de ouders van uw kleinkind of naar al uw erfgenamen? Krijgt het kleinkind een legaat waarmee de lening geheel of gedeeltelijk verrekend wordt? Allemaal zaken die u in uw testament moet regelen.

Dit is de tweede blog in de blogserie over schenken aan kleinkinderen. In de derde blog staan we stil bij het financieren van een studie en we sluiten af met een blog over het helpen bij schenken aan goede doelen.

Geschreven naar de stand van zaken op 20 januari 2022.

Met een Evi4Kids beleggingsrekening kunt u uw kleinkind financieel op weg helpen. Bijvoorbeeld voor grote zaken later: een studie, het starten van een eigen bedrijf, het kopen van een huis. 

Wilt u schenken aan een minderjarig kleinkind? Kies dan voor Evi4kids. Nadat de rekening is geopend, ontvangt uw kleinkind alvast een leuk cadeautje van Evi.

Is uw kleinkind ouder dan achttien jaar en wilt u een schenking doen? Kies dan voor een Evi Beheer beleggingsrekening.