Nu institutioneel: Van bos tot portefeuille
De financiële waarde van natuur
Bossen, oceanen, wetlands en andere ‘natural assets’ vormen de stille, complexe infrastructuren waar onze samenleving op draait. Ze zijn onmisbaar en toch vrijwel onzichtbaar in financiële modellen. Wat als we de prijsloze waarde van deze essentiële systemen kunnen vertalen naar concrete cashflows en rendement? Hoe zullen institutionele beleggingsportefeuilles er dan uit zien? Moeten we hier niet nú al rekening mee houden?
Afgelopen maand organiseerde Van Lanschot Kempen IM samen met Cardano een seminar over de financiële waarde van natuur voor beleggers. Enkele uitkomsten vindt u hieronder in vijf vragen en antwoorden.
1. Kunnen we de financiële waarde van natuur en klimaat zichtbaar maken?
Klimaat, biodiversiteit en een leefbaar loon staan nog niet op de balans en winst- en verliesrekening van bedrijven en beleggers. Je ziet duurzaamheid ook niet terug in prijskaartjes voor de consument. Een bespoten appel is momenteel goedkoper dan een biologische appel en het kappen van een boom brengt meer op dan om hem te laten staan. De kosten voor de maatschappij – denk aan gezondheid, klimaat, afname van de biodiversiteit, ontbossing en CO2-uitstoot – zijn niet begroot.
Om de echte kosten en prijzen te laten zien, heeft de Impact Economy Foundation een framework ontwikkeld waarin de bijdrage van bedrijven aan maatschappelijke waarden en natuur in euro’s wordt uitgedrukt. In het framework wordt dus niet alleen naar het financieel rendement gekeken, maar ook naar menselijk, sociaal en natuurlijk kapitaal. In een nieuwe berekening volgens dit raamwerk kwam het ‘echte’ resultaat van een grote detailhandelaar uit op een verlies van 2,5 miljard euro, van de ‘oorspronkelijke’, en puur financiële, 1,9 miljard euro winst1.
De uitstoot van CO2 wordt in tal van landen, waaronder China, inmiddels beprijsd en verhandeld. Een dergelijk systeem kan ook worden ontworpen om vervuiling en schade aan biodiversiteit te beprijzen.
2. Waarom zou je de natuur überhaupt waarde willen toekennen, levert dat ook geld op?
Meer dan de helft van de wereldwijde economie is in enige of hoge mate afhankelijk van de natuur. Dat betekent dat de economie in dezelfde mate onderhevig is aan de risico’s die gepaard gaan met veranderingen aan de natuur. Het concrete gevolg is dat de aandeelhouderswaarde van bedrijven in vrijwel alle sectoren fors kan worden aangetast als de bron waarvan zij afhankelijk zijn opdroogt – in sommige gevallen letterlijk, als het gaat om afhankelijkheid van water.
Maar het gaat niet allen om risico’s die geld kunnen kosten. Andersom kan het beprijzen van natuur beleggers ook rendement opleveren. Denk aan het beprijzen van CO2 en het verhandelen van carbon credits. Ook zijn er steeds meer nieuwe instrumenten om de waarde van natuur om te zetten in rendement, zoals beschreven bij de volgende vraag.
3. Hoe kan je beleggerswaarde creëren door natuur een prijs toe te kennen? Wat voor financiële instrumenten staan beleggers dan ter beschikking?
Een voorbeeld van een innovatief instrument is de Forest Resilience Bond: bij dit Amerikaanse initiatief is het uitgangspunt dat beleggers investeren in maatregelen om een bos te beschermen (onder andere door brandpreventie) en uitbetaald worden door de instellingen en bedrijven die ervan profiteren dat er geen bosbrand ontstaat. De waarde van (het behouden van) het bos en de voordelen daarvan worden van te voren gekwantificeerd: denk aan de waarde van omliggende huizen en bedrijven, het voordeel voor de verzekeringsmaatschappij die geen claims hoeft uit te keren, de toeristen- en horecabranche en bijvoorbeeld ook elektriciteits- of waterkrachtscentrales in de omgeving: bossen zorgen er voor dat waterniveaus in stuwmeren op peil blijven.
De Forest Resilience Bond heeft inmiddels twee portefeuilles van elk 25 miljoen dollar2. Vergelijkbare instrumenten worden ook al ingezet voor het beschermen van koraalriffen, mangroves, moerassen en stukken tropisch regenwoud. De essentie is iedere keer hetzelfde: breng in kaart wie profiteert van het in stand houden van deze ‘natural assets’ en bereken de voordelen voor deze partijen met behulp van data.
Deze nog kleine financiële initiatieven kunnen snel worden opgeschaald, mits daartoe de wil is. Politieke wil zou er toe kunnen leiden dat er aandacht (of zelfs een verplichting) komt voor het opnemen van impactwaarde in de boekhouding van bedrijven. Ook bedrijven en grote beleggers kunnen zich inzetten voor het opnemen van duurzame opbrengsten en verliezen op de winst- en verlies rekening.
Beleggers die met positieve impact willen beleggen hebben overigens nu al ruime keuze in impactfondsen die klimaat- of sociale doelen nastreven, of een combinatie daarvan.
4. Kan je cash flows genereren met gezonde (landbouw)grond?
Investeren in duurzame landbouwgrond helpt duurzame landbouwproductie vooruit. De inkomsten voor beleggers zijn dan voornamelijk afkomstig van de waardevermeerdering van de grond en het rendement op de verbouwde producten.
Beleggers in regeneratieve landbouwgrond kunnen daar bovenop nog mogelijk aanvullend rendement tegemoet zien van koolstofvastlegging en inkomsten die gelinkt zijn aan verbetering van de biodiversiteit. Positieve impact zou dan heel concreet vertaald kunnen worden in cash. De uitgifte van ‘biodiversiteitscertificaten’ en ‘CO2-credits’ is wereldwijd sterk in opkomst en staan zeer in de belangstelling van banken en beleggers. In het geval van regeneratieve landbouw zijn dit heel concrete, zichtbare projecten die ook steeds meer aandacht krijgen vanuit de politiek.
Een voorbeeld afkomstig uit de portfolio van de Van Lanschot Kempen Farmland strategie is een privaat project voor het vastleggen van koolstof in het Spaanse Huelva, waar momenteel 4 ‘credits’ per hectare worden verwacht, wat overeenkomst met een bedrag van EUR 35 per hectare3. Omdat landbouwgrond volgens regeneratieve methodes niet of zo min mogelijk wordt geploegd, houdt de bodem aanzienlijk meer CO2 vast dan bij traditionele landbouwmethodes.
Op veel grotere schaal zijn er dergelijke projecten opgestart in Australië, dat op deze manier zelfs streeft naar het bereiken van een netto-nul uitstoot in 2050. Dan gaat het om bijvoorbeeld beplantingsprojecten op plaatsen waar landbouw niet mogelijk is, maar door de aanplant wel CO2 wordt opgenomen. Ook dit gebeurt bij projecten in de portfolio van onze landbouwstrategie. Daarnaast zijn in Australië ook langjarige biodiversiteitsprojecten opgestart die voor aanvullende inkomsten zorgen voor boeren die bereid zijn om hun grond op een manier te bewerken die de biodiversiteit beschermt en bevordert.
5. Hoe kunnen beleggers het voortouw nemen en hierover in gesprek gaan?
Er zijn meerdere datatools beschikbaar die beleggers helpen te zien wat op korte- en middellange termijn werkt in impact beleggen. De MIT heeft bijvoorbeeld een interactieve klimaatsimulator ontwikkeld waarmee direct het effect op de temperatuurstijging van ruim 20 klimaatmaatregelen kan worden getoond. Impact meetbaar maken is sowieso een belangrijke voorwaarde om met positief resultaat te beleggen.
Het is goed om te beseffen dat uit onderzoek blijkt dat klimaatmaatregelen de economische groei niet afremmen. Het is juist klimaatverandering die economische ontwikkeling beperkt. Impactbeleggers hoeven ook geen concessies te doen aan financieel rendement. Vooral illiquide markten geven beleggers kans op meetbare impact en aantrekkelijke financiële resultaten.
Van Lanschot Kempen Investment Management helpt klanten bij het bepalen van concrete doelstellingen voor impactbeleggingen en bij de invulling van de portefeuille met passende beleggingen.
1 Impact Economy Foundation, Future Proof Index 2025
2 Green Finance Institute, 2024
3 Van Lanschot Kempen, 2025. Het aantal ‘carbon credits’ dat land genereert is schatting en kan mogelijk veranderen.
Disclaimer
Dit is een reclame. Dit document van Van Lanschot Kempen Investment Management NV (VLK Investment Management) wordt u slechts ter informatie aangeboden en biedt onvoldoende informatie om een beleggingsbeslissing te kunnen nemen. VLK Investment Management heeft een vergunning als beheerder van diverse ICBE’s en ABI’s en is bevoegd om beleggingsdiensten te verlenen en staat als zodanig onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.
Algemene risico’s waarmee rekening moet worden gehouden bij het beleggen in Farmland-strategieën
Economische neergang en marktfluctuaties kunnen de rendementen aanzienlijk verlagen en de huurinkomsten, vastgoedwaarden en dividendbetalingen beïnvloeden. Milieu-, sociale en governance incidenten kunnen de waarde van de investeringen en het algehele portefeuillerisico negatief beïnvloeden. Investeringen in landbouwgrond hebben een laag leegstandsrisico, maar de assetallocatie en investeringsselectie kunnen de rendementen beïnvloeden. Landbouwgrond is geen liquide activaklasse, en externe factoren kunnen ook de liquiditeit van individuele boerderijen beïnvloeden. Huurder defaults kunnen het rendement en het werkkapitaal beïnvloeden. Wisselkoersen kunnen de activawaarde van de strategie beïnvloeden. Overheidsgerelateerde risico's, waaronder belastingen en wetgeving, kunnen de financiële prestaties en investeringsrendemen beïnvloeden. Onjuiste activawaardering kan het rendement van de strategie negatief beïnvloeden.
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Uitsluitend voor professionele beleggers.
Neem contact op
Bezoek onze contactpagina voor meer informatie over onze toegewijde professionals en hoe ze je kunnen helpen.
Beleggen brengt risico's met zich mee, u kunt uw inleg verliezen. De waarde van uw beleggingen is mede afhankelijk van de ontwikkelingen op de financiële markten. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.