Schenken met behoud van zeggenschap: bewind

In november besteden we traditiegetrouw aandacht aan het onderwerp schenken. Schenken met behoud van zeggenschap is dit jaar het thema. Daarom bespreek ik in de tweede blog uit deze serie het aanstellen van een bewindvoerder: vijf aandachtspunten.

 

Sinds 2018 besteedt Van Lanschot Kempen in de maand november in een aantal blogs aandacht aan het onderwerp ‘schenken’. In 2018 stond de schenking aan kinderen centraal, in 2019 de schenkingen aan goede doelen en in 2020 de schenking aan kleinkinderen. Dit jaar is het thema ‘schenken met behoud van zeggenschap’.

 

Een van de manieren om zeggenschap te behouden is het schenken onder bewind. In die situatie krijgt een bewindvoerder de zeggenschap over het geschonken vermogen, totdat uw (klein)kind een bepaalde leeftijd heeft bereikt. U bepaalt zelf welke leeftijd dat is.

 

Vijf aandachtspunten bij het instellen van bewind:

Het schenken onder bewind kan via een notariële akte vastgelegd worden, maar dat hoeft niet. Het bewind moet in ieder geval schriftelijk worden vastgelegd, maar dit mag dus ook een onderhandse overeenkomst zijn. De meeste banken hebben voor hun relaties een onderhandse schenkingsakte waarmee bewind kan worden ingesteld.

Bij Van Lanschot Kempen is dat ook het geval. U kunt in de schenkingsakte aangeven tot welke leeftijd het geschonken vermogen onder bewind moet komen. Ook kunt u aangeven wie de bewindvoerder is.

Let op: het bewind moet tegelijkertijd bij de schenking overeengekomen worden. Dat kan dus niet achteraf. Bij elke schenking moet het bewind weer opnieuw schriftelijk worden vastgelegd. Dat kan door bij volgende schenkingen in de overboeking te vermelden dat de schenking gedaan wordt volgens de oorspronkelijke schenkingsakte.   

U kunt uzelf tot bewindvoerder benoemen, maar u mag ook iemand anders aanwijzen. Als opa’s en oma’s een schenking aan kleinkinderen doen, benoemen zij meestal de ouder van het betreffende kleinkind tot bewindvoerder. 

Het kan ook zijn dat er een professionele bewindvoerder wordt benoemd. Deze persoon of organisatie waar hij voor werkt, zal dan ook een vergoeding willen ontvangen voor de werkzaamheden. Neem dat op in de schenkingsakte. 

Vaak wordt in de schenkingsakte ook een opvolgend bewindvoerder benoemd, voor het geval dat de oorspronkelijke bewindvoerder niet meer in staat is de functie uit te oefenen of overlijdt. Staat er geen opvolger in de schenkingsakte, dan kan de kantonrechter iemand benoemen als er onverhoopt geen bewindvoerder meer is.

In principe kunt u elke leeftijd hanteren. Maar uw kind heeft na vijf jaar de mogelijkheid om aan de rechter te verzoeken het bewind te laten vervallen, omdat hij zelf capabel is om het vermogen te beheren. Als u dat wilt voorkomen, kunt u in de schenkingsakte een clausule opnemen dat u in dat geval de mogelijkheid hebt om de schenking te herroepen. Als uw kind dan naar de rechter stapt, herroept u dus de schenking en krijgt u het geschonken bedrag weer terug. Onder voorwaarden krijgt u ook de betaalde schenkbelasting terug. 

De bewindvoerder voert het beheer over het vermogen. In de schenkingsakte kunt u de bevoegdheden van de bewindvoerder opnemen, bijvoorbeeld over een eventueel te voeren beleggingsbeleid. Als daarover in de schenkingsakte niets is bepaald, dan zal de bewindvoerder zeer terughoudend moeten zijn en eventueel toestemming moeten vragen aan de kantonrechter. De bewindvoerder moet altijd in het belang van uw (klein)kind handelen. Doet hij dit niet, dan kan hij aansprakelijk gesteld worden voor geleden schade. 

Overweegt u een schenking te doen onder bewind? Neemt u dan contact op met uw private banker. De schenking kunt u – als deze op een Van Lanschot Kempen-rekening wordt gedaan – (kosteloos) voorzien van een schenkingsakte waarmee u bewind kunt instellen.

Geschreven naar de stand van zaken op 9 november 2021.