AI als ideale collega voor zorgprofessionals

Waarom is iedereen zo enthousiast over AI? Volgens Lisanne Smink, chief product owner AI en Analytics bij Van Lanschot Kempen, is de opwinding terecht. AI bestaat al sinds de jaren 50, maar nu is ChatGPT enorm populair met miljoenen gebruikers wereldwijd, wat de grote behoefte aan AI-toepassingen toont. In de medische wereld biedt AI enorme mogelijkheden, vooral in biotech. De ontwikkelfase van nieuwe medicijnen of behandelingen wordt veel korter dankzij AI, omdat het snel grote hoeveelheden data kan analyseren en voorspellingen over de werking kan maken, aldus Lisanne.

Zorgprofessionals bezwijken bijna onder de toegenomen hoeveelheid administratieve lasten die ze moeten wegwerken, merkt Pauline Kreeft in gesprekken met haar klanten. “AI kan hierbij helpen”, zegt de directeur Healthcare. “Er zijn toepassingen die artsen ondersteunen bij de voorbereiding van de poli en razendsnel verslagen schrijven na het spreekuur. Hier hebben de patiënten geen last van en geeft artsen zelfs meer tijd voor hun patiënten - iedereen in de zorg weet hoe waardevol die persoonlijke aandacht is.”

“Je zou denken dat computers in de zorg onpersoonlijk zijn, maar onderzoek toont aan dat e-mails en brieven opgesteld door AI als meer empathisch worden ervaren. De arts werkt onder grote tijdsdruk, waardoor de persoonlijke noot terecht wordt overgeslagen.” zegt Pauline. “No shows zijn een grote frustratie in de zorg. Daarnaast kunnen computermodellen voorspellen welke patiënt een afspraak mogelijk vergeet, zodat de administratie deze mensen kan nabellen.” AI kan ook patronen in symptomen ontdekken, wat helpt bij het vroegtijdig herkennen van hart- en vaatziekten of hersenziekten. Zo analyseert het programma MV DEFEAT, ontwikkeld door onderzoekers van de Universiteit van Oost-Finland, mammografieën, wat sneller en beter werkt dan alleen menselijke radiologen.

Worden zorgprofessionals binnenkort links en rechts ingehaald door geavanceerde zorgrobots? Gelukkig niet, zeggen Pauline en Lisanne. De regie op zorg zal altijd bij artsen blijven liggen, al is het alleen maar omdat een algoritme niet aansprakelijk kan worden gesteld voor een eventuele vergissing. Uitkomsten uit nieuwe applicaties zullen door medisch professionals moeten worden gevalideerd. Deze uitkomsten kunnen onbedoelde vooroordelen bevatten, die in het algoritme zijn ingebakken. Lisanne: “Dat kan komen door de data waarmee de AI-toepassing wordt gevoed. Wordt een model bijvoorbeeld getraind met voornamelijk gegevens van mannelijke patiënten, dan gaat het mis als het systeem ook vrouwen moet diagnosticeren.” Dat klinkt heel vreemd, maar jarenlang werden medicijnen vooral op mannelijke proefpersonen getest, zelfs medicijnen die voor vrouwen zijn bedoeld. Vanwege de stabiele hormoonspiegel van mannen is het vaak makkelijker en goedkoper om op hen te testen. Een ander nadeel van met name zelflerende AI-toepassingen is dat niet altijd duidelijk is waar de uitkomsten vandaan komen. Een zelflerend algoritme combineert zoveel gegevens, dat is lastig te volgen. Maar als het om medische beslissingen gaat moeten we de AI kunnen controleren: hoe komt het programma tot een bepaalde diagnose?

Er moet altijd een human in the loop blijven, adviseert Pauline. “Zorg blijft mensenwerk. Maar zorgprofessionals kunnen zich uitstekend laten bijstaan door AI-toepassingen.” Dat betekent dat opleidingen AI moeten omarmen. Toekomstmuziek? Lisanne: “Op dit moment zien opleiders het als fraude als ChatGPT papers schrijft, hoor ik van studenten. Op die manier ontmoedigt een opleiding het gebruik van nieuwe toepassingen.” Pauline vult aan: “AI scheelt tijd, moeite en stress. Energie die zorgprofessionals hard nodig hebben voor direct contact met patiënten. Laat AI een collega op de achtergrond zijn die de saaie klussen oplost, administratie afhandelt en informatie verzamelt ter voorbereiding op het echte werk. Wees eerlijk, zo’n collega willen we allemaal wel.”

GPT, de afkorting die we kennen van ChatGPT, staat voor Generative Pre-trained Transformers. Dit zijn algoritmes die getraind worden met grote hoeveelheden data en daardoor patronen kunnen herkennen en voorspellingen kunnen doen, bijvoorbeeld over bijwerkingen, ziekteverloop of - zoals tijdens corona - de verspreiding van infectieziekten. “Trainen met data ligt gevoelig in de medische wereld, omdat medische gegevens enorm privacygevoelig zijn,” zegt Pauline. “Het gaat niet alleen over persoonsgegevens zoals adressen, telefoonnummers en e-mailadressen, maar ook over informatie over medicijngebruik, diagnoses en ziekenhuisopnames.” Vorig jaar werd de Europese AI-act goedgekeurd, die is dit jaar ingegaan. Deze wet stelt een wereldwijde norm voor de regulering van AI op de Europese markt, ook voor toepassingen in het medische domein.

Van Lanschot Kempen Healthcare begrijpt de actuele uitdagingen in de zorgsector. We bieden gespecialiseerde vermogensregie aan zorgprofessionals, zodat zij zich volledig kunnen richten op hun werk zonder financiële zorgen. Onze diensten helpen zorgprofessionals met het opstellen van een gedegen financieel plan, waardoor ze meer inzicht en flexibiliteit krijgen in hun loopbaankeuzes. We erkennen de impact van personeelstekorten en de toenemende zorgvraag en benadrukken het belang van zelfzorg, ook op financieel gebied.