8 juli 2024

Hervorming Franse financiën hobbelig na onverwachte verkiezingsuitslag

Niet radicaal-rechts maar het linkse blok heeft onverwacht de Franse verkiezingen gewonnen. Zonder een absolute meerderheid voor één partij zal het nog lang onrustig blijven.

Niet radicaal-rechts maar het linkse blok heeft onverwacht de Franse verkiezingen gewonnen. Zonder een absolute meerderheid voor één partij zal het nog lang onrustig blijven. 

 

Financiële markten

  • De S&P 500 sloot de week af met een stijging van bijna 2%. Europese aandelen verteerden de Franse politieke onrust (Europe Stoxx 600 +1%). De Franse CAC 40 won 2,6%. Het verschil tussen de Duitse en Franse tienjaarsrente liep terug tot 63 basispunten.
     
  • Amerikaanse aandelen profiteerden van een lagere lange rente. Het tienjaarstarief daalde met 16 basispunten. Vooral het arbeidsmarktrapport over de maand juni droeg hieraan bij. Dat signaleerde weliswaar 206.000 nieuwe banen tegenover een verwachting van 190.000. De economisch gevoelige sectoren stelden echter teleur, deze sectoren creëerden slechts ongeveer 50.000 extra banen. Het arbeidsrapport was een verdere aanwijzing dat de VS in de tweede jaarhelft een gematigder groeitempo tegemoet gaat.
     
  • Ook de ISM-aankoopmanagersindices uit de industrie en dienstensector wezen hierop. Beide scores kwamen onder de kritische grens van 50 uit. Beleggers maakten zich hier echter geen zorgen over. Langzamere groei verhoogt de kans dat de Federal Reserve de rente al in september kan verlagen.
     
  • Ondertussen bevestigde de tweede ronde van de Franse parlementsverkiezingen de verwachte politieke patstelling. Toch veranderde die verrassend van kleur: richting rood/groen. Het radicaal-rechtse Rassemblement National, dat op basis van de eerste ronde nog hoopte op een absolute meerderheid, valt terug naar de derde plek. Het linkse blok wordt de grootste, met de ‘Macronisten’ als tweede.

 

  • Voor de Macronisten is de uitslag enigszins dubbel. Vergeleken met hun eerdere positie in het parlement is het een zware nederlaag. In EK-termen uitgedrukt, is het vergelijkbaar met kansloos naar huis gestuurd worden in de eerste ronde. Maar tegenover de uitslag van vorige week is het misschien ook een eervolle aftocht na strafschoppen. In een situatie waarin geen van de politieke families een absolute meerderheid haalt, hebben zij voldoende zetels om een sleutelrol te spelen. Bijvoorbeeld door meer gematigde figuren los te weken van het linkse blok.

 

  • Hoe dan ook, de patstelling zal maanden aanslepen. De overwinning van links weerspiegelt zich alvast in de opening van markten deze ochtend: Franse aandelen stegen lichtjes terwijl de euro vrijwel onveranderd bleef. Binnen het overwinnende blok haalt de partij van Jean-Luc Mélenchon het grootste aantal zetels. Mélenchon solliciteert uitdrukkelijk naar het etiket ‘anti-kapitalistisch’, aangevuld met een EU-kritische houding. Tijdens de verkiezingsavond sprak hij alvast compromisloze taal. Het blijft een feit dat ook hij geen meerderheid heeft.

 

  • Deze uitslag belooft een hobbelig (wellicht onmogelijk?) parcours om de Franse overheidsfinanciën met structurele hervormingen op orde te brengen. Dit is niet alleen iets wat de Europese Commissie vraagt, maar het is ook belangrijk voor zowel Frankrijk als de hele Europese Unie.

 

  • Nog maar zes maanden geleden wekte Europa het Stabiliteits- en Groeipact weer tot leven. Door de pandemie en de situatie in Oekraïne waren de daaraan verbonden tekort- en schuldlimieten tijdelijk opgeschort. Nu is er een opgefrist pact. Het biedt ruimere mogelijkheden tot maatwerk per land. Daarnaast bevat het de plechtige verklaring dat het niet voldoen aan de verplichtingen automatisch zal leiden tot boetes, in tegenstelling tot in het verleden, waarin boetes nooit zijn uitgeschreven.

 

  • Europa staat voor een uitdaging: kan het de hervormingen van het nieuwe pact afdwingen, of zal de politieke onrust in Frankrijk dit proces verstoren? En hoe gaan andere landen die samen met Frankrijk op het budgettaire strafbankje zitten, onder meer Italië, reageren? We zullen zien. Natuurlijk heeft de ECB zichzelf discretionaire bevoegdheden toegekend om in te grijpen op obligatiemarkten als de situatie daar uit de hand mocht lopen. Maar juist nu Europa geconfronteerd wordt met zijn zwaktes door geopolitieke spanningen, en een sterkere samenwerking binnen het Europese Unie nodig lijkt, zou politieke onrust in Frankrijk allesbehalve ideaal zijn.

 

  • In tegenstelling tot Frankrijk lijkt het Verenigd Koninkrijk af te stevenen op een periode van relatieve politieke stabiliteit. Iets wat sinds het Brexit-referendum jarenlang anders is geweest. Labour verwierf een ruime meerderheid in het Britse parlement en de nieuwe premier Starmer zal een centrumkoers varen, zich houdend aan de reeds bestaande plannen om de begroting geleidelijk op orde te brengen. Financiële markten reageerden bijgevolg nauwelijks op deze verwachte uitkomst van de verkiezingen. Het Britse pond steeg lichtjes, een beweging die wellicht kan doorzetten als het land inderdaad in rustiger politiek vaarwater terecht zou komen.

 

Macro-economische ontwikkelingen

De (verwachte) cijfers

Verenigde Staten

  • In de mager gevulde macro-agenda deze week ligt de focus op de nieuwe CPI-inflatiecijfers uit de VS. Na tegenvallend inflatienieuws in de eerste maanden van het jaar, herstelde de 'des-inflatie'-trend zich vanaf april. Ook Fed-voorzitter Powell alludeerde hierop tijdens de ECB-conferentie in Sintra afgelopen week. We verwachten een bevestiging hiervan in de nieuwe CPI-cijfers en ook in de producentenprijzen (PPI).

 

 

Belangrijke macro-economische publicaties

Van 8 juli tot

en met 12 juli

Publicatiedag

Regio

Publicatie van

Periode

Consensus

Donderdag

VS

CPI-inflatie MoM

Jun

0,1%

 

 

CPI kern-inflatie MoM

Jun

0,2%

Vrijdag

VS

Consumentenvertrouwen (flash)

Jul

68,6

 

 


Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot Kempen