16 september 2024

De vraag voor de Fed is: 25 of 50 basispunten?

Het is vrijwel zeker dat de Fed aanstaande woensdag voor het eerst sinds 2020 de rente zal verlagen, maar de exacte omvang van deze verlaging blijft nog onzeker.

Het is vrijwel zeker dat de Fed aanstaande woensdag voor het eerst sinds 2020 de rente zal verlagen, maar de exacte omvang van deze verlaging blijft nog onzeker.

 

Financiële markten

  • In theorie is het eenvoudig, in tegenstelling tot de Federal Reserve (Fed) heeft de Europese Centrale Bank (ECB) slechts één mandaat: zorgen voor prijsstabiliteit, met een inflatie van 2%. Met een kerninflatie van 2,8% en een diensteninflatie van boven de 4%, lijkt een geleidelijke aanpak van verdere monetaire versoepelingen het meest aangewezen. Dit volgt op het besluit van de ECB vorige week, dat voor de tweede keer de rente met 25 basispunten verlaagde.
     
  • De verwachting van een geleidelijke daling van de rentes wordt ondersteund door de inflatieprojecties van de ECB. Pas tegen eind 2025 zou de doelstelling van 2% inflatie bereikt zijn. Het is belangrijk te benadrukken dat voorspellingen over zo'n lange termijn met veel onzekerheid gepaard gaan. Desondanks gaat de marktconsensus ervan uit dat er tot december geen verdere monetaire versoepelingen zullen plaatsvinden.
     
  • In de praktijk is de situatie echter weerbarstiger. Het economische momentum in de eurozone was matig, is matig en blijft matig. Ondanks het één-dimensionele mandaat houdt de ECB de economische groei ook in de gaten. De ECB doet dit in een poging om de inflatie te bedwingen zonder de economie te zwaar te belasten. Daarnaast wil de centrale bank ook voorkomen dat de inflatie uiteindelijk te laag wordt. Door te lang een renteniveau aan te houden dat de economie verstikt. Iets waar de gouverneur van de Franse centrale bank al voor waarschuwde.
     
  • Binnen die economie functioneert de steunpilaar van de export nog steeds goed. De vraag is echter of dat zo kan blijven. China worstelt om zijn groeidoelstellingen te halen en in de VS zou een gematigder groeitempo de komende maanden een logische evolutie zijn. Misschien kan de Europese consument meer uitgeven, nu hogere lonen de inflatie hebben ingehaald en de koopkracht weer toeneemt. Toch is een Europeaan geen Amerikaan. Wanneer een Amerikaan 100 dollar verdient, spaart hij daar slechts 2,9% van. Zijn Europese tegenhanger zet echter 15,4% opzij. Hoewel dit vanuit individueel perspectief rationeel lijkt, vertraagt het collectief een meer levendige economische groei.
     
  • De ECB heeft de groeiverwachtingen voor dit jaar en volgend jaar naar beneden bijgesteld. Dit deed ze marginaal, tot respectievelijk 0,8% en 1,3%. Net als bij de inflatieverwachtingen zijn ook deze cijfers met meer dan gemiddelde onzekerheid omgeven. Als de consument bijspringt, is er meer mogelijk. De kans dat het op minder uitdraait is echter minstens even groot. Het is goed mogelijk dat wij in 2025 een versnelling zien in de reeks renteversoepelingen. Wij zullen zien hoe het zich ontwikkelt.

 

Macro-economische ontwikkelingen

De (verwachte) cijfers

Verenigde Staten

  • Op de macro-agenda van deze week is de beleidsbijeenkomst van de Fed het belangrijkste. Dat ook hier een renteversoepeling aankomt, is bijna zeker. Alleen de grootte van die verlaging is nog afwachten.
     
  • Afgelopen week kwam de kerninflatie voor augustus, met 0,3% ten opzichte van de voorgaande maand volgens de CPI-index, net iets boven verwachting uit.Dit leek de discussie over een rentestap van 25 of 50 basispunten te beslechten in het voordeel van het eerste cijfer.
     
  • Volgens goed geïnformeerde bronnen binnen de Amerikaanse media blijft het echter een onzekere situatie. Een grotere ingreep van 50 basispunten ligt nog steeds op tafel. Ook de producentenprijzen over de maand augustus wijzen erop dat de inflatie grotendeels onder controle is. Dit biedt ruimte voor een meer ingrijpende monetaire ingreep.
     
  • Beleggers reageerden daar eind vorige week enthousiast op. Maar of dat in voorkomend geval zo blijft, is misschien twijfelachtig. Direct een half procentpunt van de beleidsrente verlagen kan immers de suggestie wekken dat het slecht dreigt te gaan met de Amerikaanse economie. Een vrees die nog maar een tweetal weken geleden tussentijdse nervositeit op de markten veroorzaakte. Dit geldt met name voor de industrie, waar de gang van zaken matig is. Dit zal morgen opnieuw bevestigd worden met de industriële productie van augustus. In deze context is het uitkijken naar de update van de groeiverwachtingen die de Fed-bestuurders woensdag zullen presenteren in hun zogenaamde 'dot-plot', een overzicht van hoe de individuele centrale bankiers de economische vooruitzichten inschatten.
     
  • Cruciaal voor de Amerikaanse economie is de consument. In die context zullen morgen de kleinhandelsverkopen over de afgelopen maand gepubliceerd worden. Tot op heden zijn er geen onrustwekkende signalen dat de consumptie sterk zal afnemen.
     
  • Per saldo verwachten wij dan ook een renteverlaging van 25 basispunten. De Amerikaanse economie blijft zich weerbaar gedragen, wat onder meer wordt geïllustreerd door de ‘real time’ groeibarometer van de Atlanta Fed. Op basis van de stroom aan data die dagelijks uitkomt, schat deze de groeidynamiek in het lopende derde kwartaal nog steeds op 2,5%.

 

Japan

  • Aanstaande vrijdag is er ook een nieuwe beleidsbijeenkomst van de Bank of Japan (BoJ). De renteverhoging die de BoJ begin augustus doorvoerde, leidde kortstondig tot forse schommelingen op de financiële markten.
     
  • De monetaire cyclus in Japan is het spiegelbeeld van die van de Amerikaanse en Europese economieën. Hogere lonen ondersteunen de consumptie en geven bedrijven ruimte om hun prijzen te verhogen. Daardoor zal de Bank of Japan de rente blijven verhogen. Vooralsnog verwachten wij echter dat zij nog even zullen afwachten voordat zij verdere stappen ondernemen.
     
  • De yen is sinds de renteverhoging van augustus met 13% gestegen ten opzichte van de dollar. Dit vermindert de inflatiedruk door goedkopere import. De Japanse aandelenbeurs staat ondertussen 14% lager. De centrale bankiers in Tokyo willen financiële instabiliteit zoveel mogelijk vermijden. Conclusie: de Bank of Japan blijft deze week voorzichtig afwachten.

 

 

Belangrijke macro-economische publicaties

Van 16 september tot

en met 20 september

Publicatiedag

Regio

Publicatie van

Periode

Consensus

Duitsland

Duitsland

ZEW-indicator

Sep

22,0

 

VS

Kleinhandelsverkopen MoM

Aug

0,2%

 

 

Industriële productie MoM

Aug

0,0%

Woensdag

VS

Fed-beleidsbijeenkomst

 

 

Vrijdag

Japan

BoJ-beleidsbijeenkomst

 

 

 

Eurozone

Consumentenvertrouwen (flash)

Sep

-13,1

 


Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot Kempen