7 oktober 2024

Beurzen rustig onder spanningen in Midden-Oosten

Sterke Amerikaanse economische cijfers temperen de impact van de toenemende onrust in het Midden-Oosten.

Sterke Amerikaanse economische cijfers temperen de impact van de toenemende onrust in het Midden-Oosten.

 

Financiële markten

  • Afgelopen week ging alle aandacht uit naar de escalerende spanningen in het Midden-Oosten. De S&P 500 steeg desondanks met 0,2%, terwijl de Europe Stoxx 600 1,8% moest inleveren.
     
  • In een dergelijke situatie zou men verwachten dat de 'veilige havens' van langetermijnrentes zullen dalen. Dat gebeurde echter niet. In de VS steeg de tienjaarsrente met 21 basispunten en ook de Duitse rente ging omhoog, zij het in bescheiden mate (7 basispunten).
     
  • Er zijn meerdere redenen die deze marktreacties kunnen verklaren. Laten wij beginnen met de relatief gematigde reactie van aandelen op de geopolitieke spanningen.
     
  • De olieprijs is momenteel de meest directe manier waarop de geopolitieke spanningen de economie en markten kunnen beïnvloeden. De prijs steeg met bijna tien procent, wat een einde maakte aan de dalende trend sinds de zomer.
     
  • Deze omgekeerde trend kan doorzetten als de oliebevoorrading in het gedrang komt, bijvoorbeeld als Iran de Straat van Hormuz blokkeert. Een vijfde van de wereldwijde olievoorraad is namelijk afkomstig uit de Golfregio.
     
  • Anderzijds, wat betreft de olieproductie dreigt er niet onmiddellijk een nijpend probleem. Zelfs niet als door het conflict de Iraanse olieproductie schade zou ondervinden. Iran vertegenwoordigt vier procent van de wereldwijde productie. Binnen de globale OPEC is er echter een vrije capaciteit van zes procent, die op korte termijn kan worden aangepast. Saudi-Arabië heeft onlangs, los van de huidige conflicten, aangegeven de zelf opgelegde beperkingen te willen herzien. Fundamenteel gezien is er weinig reden om een olietekort te verwachten, zelfs met de huidige geopolitieke spanningen.
     
  • Dit zal ook niet veranderen als China zijn economie weet te versnellen met het recent aangekondigde pakket aan monetaire en fiscale maatregelen. De band tussen de Chinese groei en de vraag naar fossiele brandstoffen is zwakker dan voorheen, mede door de snelle opkomst van elektrische voertuigen. Een cruciale voorwaarde voor deze nuance op de oliemarkt blijft echter dat de olievoorziening via traditionele transportroutes niet in gevaar komt.
     
  • De gematigde reactie op de obligatiemarkten en de stijging van de Amerikaanse aandelenbeurs zijn vooral te verklaren door de relatief sterke Amerikaanse economische cijfers. Zo verraste de ISM-aankoopmanagersindex uit de belangrijke dienstensector positief (54,9 tegenover een verwachte 51,7). Ook het arbeidsmarktrapport voor september suggereerde dat de Amerikaanse economie blijft groeien, met 254.000 nieuwe banen tegenover een verwachte 145.000.
     
  • Dit riep bij beleggers vragen op over hoe snel de Federal Reserve de rente verder zal verlagen, wat zich weerspiegelde op obligatiemarkten. Fundamenteel echter,  zijn dit allemaal signalen dat de Amerikaanse economie inderdaad lijkt af te stevenen op een ‘zachte landing’, waarbij de inflatie onder controle komt zonder de economische groei te sterk te benadelen.

 

Macro-economische ontwikkelingen

De (verwachte) cijfers

Verenigde Staten

  • Op de Amerikaanse macro-agenda van deze week is er vooral aandacht voor de CPI-inflatiecijfers over de maand september. Deze moeten het scenario van een ‘zachte landing’ ondersteunen, mits we de sterke doorwerking van woonkosten in de CPI buiten beschouwing laten, aangezien deze tot nu toe verrassend hoog bleven.
     
  • Verder ontvangen wij overmorgen de notulen van de meest recente Fed-beleidsbijeenkomst, waar de centrale bankiers besloten de rente met 50 basispunten te verlagen.
     
  • De vraag is echter in hoeverre de gedachtegang van toen nog relevant is. In september verlegde de Fed haar aandacht van het bestrijden van inflatie naar het ondersteunen van de arbeidsmarkt en de economie. Gezien de sterke arbeidsmarktcijfers van vorige week lijkt dat echter minder noodzakelijk. Degenen die rekenden dat de rente snel opnieuw met 50 basispunten zou worden verlaagd, lijken voorlopig bedrogen uit te komen.

 

Eurozone

  • Op het moment van publicatie van deze tekst zijn de kleinhandelsverkopen voor augustus in de eurozone al bekendgemaakt. Vermoedelijk bevestigen deze het gematigde economische momentum.
     
  • Ook het inflatiemomentum neemt verder af. Hoewel de prijsdruk in de dienstensector (4% in september) een aandachtspunt blijft, zakte de algemene inflatie in die maand onder de 2%-doelstelling van de ECB. Dit was vooral te danken aan de (volatiele) energieprijzen. De kerninflatie ligt nog steeds op 2,7%.
     
  • Desalniettemin kan de combinatie van zwakke groei en de nieuwste inflatiecijfers voor de ECB voldoende aanleiding zijn om al in oktober een renteverlaging door te voeren, twee maanden eerder dan de consensus tot nu vanuit ging.

 

Belangrijke macro-economische publicaties

Van 07 oktober tot en met 11 oktober

Publicatiedag

Regio

Publicatie van

Periode

Consensus

Maandag

Eurozone

Kleinhandelsverkopen MoM

Aug

0,2%

Woensdag

VS

Fed-notulen

 

 

Donderdag

VS

CPI-inflatie MoM

Sep

0,1%

 

 

CPI kern-inflatie MoM

Sep

0,2%

Vrijdag

VS

Consumentenvertrouwen (flash)

Sep

70,1

 

 


Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot Kempen