De gevolgen van Trump's importheffingen zijn nog moeilijk in te schatten, maar de onzekerheid over de Amerikaanse economie groeit.

 

Financiële markten

• Trump’s ‘Liberation Day’ hakte er steviger in dan verwacht. Voor de Europese Unie blijft het tarief van 20% (exclusief de aparte heffingen op auto's, staal en aluminium) binnen de eerder ingeschatte bandbreedte. Het totale mondiale pakket aan invoerheffingen valt echter hoger uit dan voorzien.
   
• Ter illustratie: het gemiddelde tarief dat straks van toepassing is op de volledige Amerikaanse import van goederen lag vorig jaar nog op 2,3% maar stijgt nu naar circa 25%. Eerder werd gerekend op een stijging naar 15% tot 20%.
   
• Vooral Azië wordt hard geraakt. Daarmee probeert Washington onder meer te voorkomen dat invoerheffingen op China worden omzeild via buurlanden.
   
• Hiermee nemen de onzekerheden voor de Amerikaanse economie toe. Zo betekent duurdere import meer inflatie, een voorzichtige consument en een Federal Reserve die moet kiezen: de rente verlagen omwille van de zwakkere groei of die rente toch maar hoger houden wegens de opwaartse prijsdruk?
   
• De markten gaan ervan uit dat de Fed kiest voor de eerste optie. Beleggers rekenen op een verlaging van de rente met in totaal één procentpunt tegen het einde van dit jaar. Dat lijkt een ambitieuze inschatting.
   
• Voor Europa en China liggen de aangekondigde maatregelen in de lijn van verwachting. De verwachte impact op de Europese economische groei ramen wij op 0,5%. Tegelijkertijd moeten wij rekening houden met het risico dat dit een onderschatting blijkt te zijn. Zo is nog onduidelijk of en welke tegenmaatregelen zullen volgen. Ook blijven de zogeheten 'afgeleide effecten' onzeker. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als China de goederen die het niet langer in de VS kwijt kan, op de Europese markt dumpt?
   
• In breder perspectief passen de huidige ontwikkelingen binnen het wereldbeeld waarin wij ons inmiddels bevinden of naartoe bewegen: een gefragmenteerde wereld. Politieke en ideologische ambities eisen daarbij een steeds prominentere plaats op naast economische logica. Dat maakt het lastig om de uitkomst van eventuele onderhandelingen te voorspellen.
   
• Trump lijkt nu een hogere pijngrens te hanteren voor economische en marktschokken dan tijdens zijn eerste ambtstermijn. Toen trok hij zich sneller terug bij onrust op de financiële markten. Dit keer klinkt hij meer vastberaden om aan zijn visie vast te houden.
   
• Mogen wij dan een snel herstel verwachten als er toch een akkoord wordt bereikt? Dat is mogelijk, maar het blijft afwachten óf er iets uit de onderhandelingen komt, en wat dat dan precies zal zijn. Zeker gezien de eerder genoemde vastberadenheid van de Amerikaanse regering.
   
• De onzekerheid wordt verder gevoed door Trumps voornemen om de opbrengsten uit de heffingen aan te wenden voor belastingverlagingen, een andere belangrijke verkiezingsbelofte. De vraag is hoe hij dat wil financieren als hij op handelsgebied te veel concessies moet doen.
   
• Uiteindelijk kunnen we ergens in het midden uitkomen: hogere tarieven dan voorheen, maar lager dan nu aangekondigd. Dat kan markten tot rust brengen.
   
• In deze onrustige periode is het belangrijk om het bredere plaatje niet uit het oog te verliezen. Zo kwamen er in maart opnieuw 228.000 banen bij op de Amerikaanse arbeidsmarkt. De uiteindelijke impact voor de VS hangt sterk af van hoe de opbrengsten uit importheffingen worden ingezet. Vloeien die terug in de economie via belastingverlagingen, dan blijft de economische schade mogelijk beperkt.
   
• In de eurozone is de werkloosheid inmiddels gedaald tot 6,1%. Tegelijkertijd zwakt de (kern)inflatie verder af. Dat geeft de Europese Centrale Bank ruimte om de rente te verlagen en zuurstof te geven aan de economie.

 

Macro-economische ontwikkelingen

De (verwachte) cijfers
 

Verenigde Staten

• Hoewel de handelstarieven ongetwijfeld de krantenkoppen blijven beheersen, verschuift de aandacht op de macro-economische agenda deze week ook naar het Amerikaanse consumentenvertrouwen.
   
• Dat vertrouwen bevindt zich in een dalende trend. Aanvankelijk waren er duidelijke politieke verschillen: Republikeinse kiezers zagen de toekomst veel rooskleuriger in dan Democraten. Dat verschil smelt nu weg.
   
• Vooralsnog lijkt het lage vertrouwen weinig invloed te hebben op de consumptie. Niet alle indicatoren blijven even sterk, maar in grote lijnen blijft de Amerikaanse consument bereid om geld uit te geven. De stevige arbeidsmarkt speelt daarbij een ondersteunende rol.
   
• Mogelijk was die koopkrachtige houding deels ingegeven door de verwachte importheffingen. In maart werden in elk geval opvallend veel nieuwe auto's verkocht.
   
• Naast het vertrouwenscijfer an sich is het ook uitkijken naar de inflatieverwachtingen van Joe Sixpack. Die liepen de voorbije maanden al fors op (tot 5%). Wat voor de Federal Reserve (Fed) een belangrijke factor is, naast de inflatoire impact van de handelstarieven.
   
• Donderdag verschijnt de CPI-barometer voor maart. De verwachting is een gematigd cijfer, maar als de recente hardnekkige prijsdruk zich opnieuw laat voelen, komt er mogelijk nog een extra zorgpunt bij voor de Fed.

 

Belangrijke macro-economische publicaties

Van 07 maart tot en met 11 april
Publicatiedag	Regio	Publicatie van	Periode	Consensus
Maandag	Eurozone	Kleinhandelsverkopen MoM	Feb	0,6%
Woensdag	VS	FOMC-notulen
Donderdag	VS	CPI-inflatie MoM	Maa	0,2%
		CPI kern-inflatie MoM	Maa	0,2%
Vrijdag	VS	Consumentenvertrouwen (flash)	Apr	56,4

 

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot Kempen