Cash is king voorzichtigheid troef bij beleggen

Voorzichtigheid troef bij beleggen

Hoe verder na onrust op financiële markten en met recessie op komst.

In het kort:

Volatiliteit bij obligaties groter dan bij aandelen
Recessie voor Europa en Amerika onvermijdelijk
Dieptepunt nog niet bereikt, winstverwachtingen bedrijven te positief
Van Lanschot Kempen handhaaft voorzichtig beleggingsbeleid: aandelen fors onderwogen

De onrust op financiële markten is de afgelopen weken flink toegenomen. Overigens meer op obligatiemarkten dan op aandelenmarkten. De paniekgraadmeter van de Amerikaanse obligatiemarkt, de MOVE-index, staat relatief een stuk hoger dan de VIX-index, die de beweeglijkheid op de Amerikaanse aandelenmarkt meet.

Maar de verliezen op aandelenmarkten zijn toch ook aanzienlijk. De AEX verloor van begin augustus tot eind september bijna 14% en bereikte het laagste punt van het jaar. Wat er aan de hand is? Hoge inflatie, agressieve centrale banken en toenemende kans op een recessie.

Volatiliteit financiële markten: grotere move in de MOVE

Bron: Bloomberg

Jerome Powell, de baas van de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve (Fed), pookte in augustus het vuurtje op tijdens de jaarlijkse jamboree voor centrale bankiers in Jackson Hole. Daar liet hij weten dat de Fed de rente snel zal verhogen om de torenhoge inflatie de kop in te drukken. Zelfs als dat op korte termijn met economische pijn (lees: recessie) gepaard gaat.

De Fed verhoogde de rente in september voor de derde maal op rij met 75 basispunten en liet weten nog 150 basispunten aan verhogingen te voorzien tot het eerste kwartaal van volgend jaar. Dat was meer dan economen en analisten op dat moment verwachtten. Powell liet ook weten dat de boodschap van Jackson Hole niet is veranderd en dat de Fed de rente blijft verhogen tot er duidelijke aanwijzingen zijn dat de inflatie daalt.

Ook de Europese Centrale Bank (ECB) verhoogde de rente in september met 75 basispunten. Het basisscenario van de ECB gaat er vanuit dat een recessie kan worden voorkomen, maar tussen de regels door liet ECB-president Lagarde weten het recessie-scenario een gerede kans te geven. Maar zelfs in dat geval blijft de centrale bank de rente voorlopig verhogen. Een hele reeks centrale banken zet inmiddels grote rentestappen om de inflatie te beteugelen.

Inflatie niet over piek

Ondertussen vallen de inflatiecijfers tegen. In de Verenigde Staten (VS) daalde de totale inflatie in augustus weliswaar tot 8,2%, maar liep de kerninflatie (exclusief stijging van voedsel- en energieprijzen) juist verder op.

In de eurozone bereikte de inflatie in september een recordniveau van 9,1%. In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk (VK) stegen de prijzen gemiddeld met 10% en in Nederland met een weliswaar wat vertekende, maar toch vrijwel ongekende 13,7%. Kortom, het beeld dat inflatie heeft gepiekt en centrale banken het snel rustiger aan kunnen gaan doen, kan voorlopig overboord.

Inflatie naar ongekende hoogtes

Bron: Refinitiv.

Bovenop het idee dat inflatie heeft gepiekt en centrale banken kunnen rusten kwam afgelopen week nog de economische blunder van de kersverse Engelse premier Liz Truss en haar minister van Financiën Kwasi Kwarteng. Om als overheid veel geld uit te geven om consumenten te beschermen tegen extreem hoge energieprijzen, dat is geen gek plan. Veel landen in Europa doen dit om een zware recessie te voorkomen.

Maar om de economie aan te jagen met ongedekte belastingverlagingen waardoor het begrotingstekort hard oploopt en er veel meer obligaties moeten worden uitgegeven, is duidelijk een stap teveel. De koers van het Britse pond kelderde en rentes liepen zo hard op, dat de Bank of England zich genoodzaakt zag in te grijpen op de obligatiemarkt om een financiële crisis te voorkomen. Het VK kreeg zelfs een zeldzame draai om de oren van het Internationale Monetaire Fonds (IMF).

Niet ontkomen aan recessie

Hoe nu verder? Een recessie in de eurozone is wat ons betreft onvermijdelijk, ook al wordt de pijn wat verzacht door overheidsmaatregelen om energieprijzen te maximeren. Door de hoge inflatie holt de koopkracht van consumenten achteruit en zullen zij de hand op de knip houden. De maakindustrie had het al lastig met problemen in productie- en aanvoerketens en teruglopende vraag na het afnemen van de coronapandemie. Voor het VK geldt hetzelfde beeld.

In de VS is het beeld vooralsnog wat positiever, omdat de lonen daar meer stijgen en huishoudens daarmee de inflatie voor een groter deel gecompenseerd zien. De inflatie in de VS zal sneller gaan dalen door de lagere olie- en benzineprijzen. Ook zien we de eerste tekenen dat belangrijke kosten voor huisvesting zoals huren minder hard stijgen.

Het gevaar van een diepere recessie zit voor Amerika meer in het agressieve monetaire beleid van de Fed. Verhoogt de centrale bank Fed de rente niet teveel wat onnodige economische schade veroorzaakt? Net als andere centrale banken kijkt de Fed vooral in de achteruitkijkspiegel in plaats van vooruit. Het wil bewijs zien dat de inflatie daalt, terwijl monetair beleid met een vertraging inwerkt op de economie. Toch is de impact van de renteverhogingen al duidelijk zichtbaar in de Amerikaanse huizenmarkt, die snel afkoelt. We verwachten dat ook de VS in een recessie terechtkomt, maar wel wat later dan Europa.

Beweeglijke aandelenkoersen

Met de forse neerwaartse marktbewegingen zit er al veel meer slecht nieuws in aandelenkoersen ingeprijsd. De waardering van Europese aandelen is al stevig onder het historische gemiddelde. Het sentiment op aandelenmarkten is extreem negatief en de posities in aandelen in portefeuilles van asset managers en hedgefondsen is benedengemiddeld.

Toch blijven we voorzichtig en rekenen we op aanhoudende koersvolatiliteit op aandelenmarkten. De renteverhogingen van centrale banken moeten hun doorwerking op de economie nog krijgen en vooral winstverwachtingen van bedrijven zijn wat ons betreft nog te rooskleurig.

Winstverwachtingen bedrijven te rooskleurig

Bron: Refinitiv.

Gedurende het jaar hebben we ons beleggingsbeleid in een aantal stappen voorzichtiger gemaakt. We hebben onze positie in grondstoffen verkocht, zijn eerst onderwogen in Europese aandelen gegaan, en later ook in Amerikaanse aandelen. We zijn ook onderwogen in staatsobligaties en hebben als gevolg daarvan een grote cashpositie.

Voor ons geldt op dit moment: voorzichtigheid troef. We passen ons beleggingsbeleid nu niet verder aan. Verder afbouwen van onze positie in aandelen op het moment dat beurzen snel zijn gedaald en het sentiment zeer negatief is, vinden we een riskante timing. Maar ook na de forse verliezen op aandelenmarkten vinden we het vanuit fundamenteel oogpunt nog te vroeg om onze aandelenpositie al te vergroten. Afvlakkende verwachtingen voor de inflatie en een daling van de rente kunnen een aanjager zijn.