Starten als huisarts

Huisartsenpraktijk overnemen? Zo werkt goodwill

Wil je als startende huisarts een huisartsenpraktijk overnemen? Dan ben je in veel regio’s van het land meer dan welkom. Vooral in landelijke gebieden zoeken praktijkhouders dringend een opvolger. Toch betaal je, met name in de Randstad, vaak nog een bedrag aan goodwill. Maar wat is goodwill precies? Hoe wordt het berekend? En waar moet je op letten? In deze blog krijg je antwoord op de belangrijkste vragen over goodwill bij het overnemen van een huisartsenpraktijk.

1. Wat is goodwill?

Als je een huisartsenpraktijk overneemt, betaal je meestal voor tastbare zaken; zoals het pand, de meubels en de (medische) apparatuur. Maar soms betaal je ook voor iets minder tastbaars: denk aan de waarde van het patiëntenbestand, de praktijkorganisatie of de goede naam van de praktijk. Dat noemen we ‘goodwill’.

Tot 1987 was het normaal om goodwill te betalen. Daarna werd het afgeschaft. Maar sinds de marktwerking in de zorg is ingevoerd, komt goodwill weer vaker voor. Dit zien we vooral in de Randstad, waar de vraag naar praktijken groter is dan het aanbod. De bedragen variëren doorgaans tussen de €25.000 en €100.000, maar kunnen soms oplopen tot wel €200.000.

Niet iedereen is blij met deze ontwikkeling. Huisartsenvereniging LHV, zorgverzekeraars en de overheid zijn tegen goodwill. Meerdere zorgministers hebben geprobeerd het af te schaffen of ontmoedigen het actief. Toch komt het nog steeds voor, al is het bedrag meestal lager dan in andere sectoren.

2. Hoe wordt goodwill berekend?

Er zijn twee manieren om goodwill te berekenen:

1. Op basis van overwinst
De meest gebruikte methode om goodwill te berekenen is op basis van de overwinst. Je zet dan alle inkomsten en uitgaven van de huisartsenpraktijk op een rij, maar past deze aan op de verwachte situatie ná overname. Dit noemen we normaliseren: het aanpassen van cijfers naar de verwachte situatie.
Denk bijvoorbeeld aan een praktijk die eerst aan huis was gevestigd, maar waarvoor jij straks huur moet gaan betalen. Of aan waarneemkosten die vervallen omdat je de praktijk samen met een collega voortzet.

Voorbeeldberekening op basis van overwinst

Stel: je neemt een huisartsenpraktijk over met een jaaromzet van €420.000. De kosten worden aangepast aan jouw toekomstige situatie. Zo vervallen de waarneemkosten van de vertrekkende huisarts, omdat jij de praktijk samen met een collega voortzet. Tegelijk komen er huurkosten bij, omdat de praktijk niet langer aan huis is gevestigd. Op basis van deze aangepaste cijfers bereken je de overwinst - en daarmee de goodwill.

In dit voorbeeld leidt een overwinst van €87.154, vermenigvuldigd met een goodwillfactor van 1,1, tot een berekende goodwill van afgerond €95.869. De exacte factor hangt af van zaken zoals locatie, praktijkorganisatie en onderhandelingsruimte.

Stap
Stap	Omschrijving	Bedrag (€)
1. Omzet	Jaarlijkse omzet van de praktijk	+ 420.000
2. Kosten na overname	Personeelskosten	- 85.000
	Huur	- 35.000
	Huisvesting	- 8.000
	Verkoopkosten	- 1.000
	Kantoorkosten	- 25.000
	Algemene kosten	- 15.000
	Totaal kosten	= (-) 169.000
3. Verwachte winst	Omzet - kosten	+ 251.000
4. Normale winst (NZa-norm)	Richtlijn voor standaardpraktijk (2.095 patiënten)	- 163.846
5. Overwinst	Verwachte winst - normale winst	+ 87.154
6. Goodwillfactor	Vermenigvuldigingsfactor op basis van o.a. locatie	x 1,1
7. Goodwill	Overwinst x goodwillfactor	= 95.869

2. Per patiënt

Een andere manier om de goodwill te berekenen is per patiënt. Deze manier van goodwill berekenen is wel steeds minder gebruikelijk. Het bedrag kan variëren tussen de €15 en €50 per patiënt en hangt af van een aantal factoren van de praktijk:

De regio
Kwaliteit en organisatievorm
De financiële performance
De wensen van zowel de vertrekkende huisarts
Jouw eigen wensen als overnemende huisarts

3. Wat beïnvloedt de goodwillfactor?

De goodwillfactor is het resultaat van onderhandelingen, maar wordt beïnvloed door:

Locatie: is de huisartsenpraktijk gevestigd in een populaire regio, plaats of wijk?
Patiëntenbestand: hoeveel patiënten zijn er en wat is hun zorgbehoefte?
Toekomstbestendigheid: is de praktijk goed georganiseerd? Hoe zit het met digitalisering en samenwerking in de ketenzorg?
Praktijkorganisatie: hoe is de ondersteuning geregeld? Is er samenwerking met andere zorgverleners?

Ook persoonlijke factoren spelen mee, zoals de gunfactor van de vertrekkende huisarts of de uitstraling van de praktijk.

4. Waar moet je verder nog op letten?

Veel startende huisartsen schrikken als ze voor het eerst over goodwill horen. Dat is begrijpelijk, maar niet nodig. Vraag altijd naar de onderbouwing van het bedrag en vergelijk dit met andere huisartsenpraktijken in de regio. Wij raden je aan om altijd een adviseur in het proces mee te nemen, om je te helpen bij de onderhandelingen.

Houd er ook rekening mee dat je mogelijk een lening moet afsluiten om de goodwill te betalen. Die lening moet je binnen tien jaar terugbetalen. Laat daarom zorgvuldig uitrekenen of je na rente en aflossing genoeg overhoudt om van te leven.

Laat je goed adviseren

Van plan om een huisartsenpraktijk over te nemen?

Sta je op het punt om een huisartsenpraktijk over te nemen en wil je weten wat er financieel mogelijk is? Onze private bankers en financiële zorgspecialisten denken graag met je mee. We helpen je bij het in kaart brengen van de financieringsmogelijkheden, inclusief de eventuele goodwillsom.
Wil je je goed voorbereiden? Lees dan ook onze andere blogs over praktijkovernames, financiering en ondernemen in de zorg. Zo kun je goed voorbereid het gesprek aangaan.

Maak een afspraak

Huisartsenpraktijk overnemen? Zo werkt goodwill

1. Wat is goodwill?

2. Hoe wordt goodwill berekend?

Voorbeeldberekening op basis van overwinst

3. Wat beïnvloedt de goodwillfactor?

4. Waar moet je verder nog op letten?

Van plan om een huisartsenpraktijk over te nemen?

Ontdek je mogelijkheden

Henk-Jan van Roekel

Disclaimer

Kennis & Inspiratie voor Medici