De fiscale bedrijfsopvolgingsregelingen bestaan uit een vrijstelling in de schenk- en erfbelasting en een doorschuifregeling voor het aanmerkelijk belang in box 2. De voorwaarden van beide faciliteiten worden aangepast.
 
Voor de schenk- en erfbelasting worden het bedrag en het percentage van de vrijstelling aangepast. Het vrijstellingsbedrag wordt verhoogd naar € 1,5 miljoen (nu: € 1.325.253) en het vrijstellingspercentage voor het meerdere wordt verlaagd naar 75% (nu: 83%). Daarnaast komt de 5%-marge voor beleggingsvermogen te vervallen. Door deze marge kan nu ook een deel beleggingsvermogen onder de bedrijfsopvolgingsregeling worden geschonken. Per 2025 komt de 5%-marge in de schenk- en erfbelasting te vervallen, terwijl voor de doorschuifregeling in box 2 deze marge waarschijnlijk pas per 2028 vervalt.

Voor de doorschuifregeling in box 2 komt de eis te vervallen dat de bedrijfsopvolger minimaal 36 maanden in dienst moet zijn bij de onderneming. In plaats daarvan gaat een minimum leeftijdsgrens van 21 jaar gelden bij de schenking van een onderneming. Deze nieuwe voorwaarde geldt vanaf 2025, zowel voor de doorschuifregeling in box 2 als voor de BOR in de schenkbelasting.

Het omslagpunt ligt bij een waarde van de onderneming van ongeveer € 1,85 miljoen. Daarboven is het fiscale voordeel van de BOR-vrijstelling groter in 2024 en daaronder is het voordeel in 2025 groter.

Voorbeeld 2: leeftijd kinderen
De heer Bakker wil zijn actieve onderneming overdragen aan zijn twee kinderen. De kinderen zijn 20 en 18 jaar. Ze staan allebei al meer dan drie jaar op de loonlijst van de onderneming.

Het lijkt in deze situatie het meest fiscaal aantrekkelijk om de onderneming in 2024 te schenken. In 2025 is het namelijk niet mogelijk om de bedrijfsopvolgingsregelingen toe te passen, vanwege de leeftijd van de kinderen (jonger dan 21 jaar). In 2024 is het nog wel mogelijk om hier gebruik van te maken, omdat beide kinderen al minstens 36 maanden in dienst zijn bij de onderneming.

Voorbeeld 3: kinderen niet op loonlijst
Mevrouw Cornelissen heeft een onderneming die zij wil overdragen aan haar enig kind. Het kind is 25 jaar en staat niet op de loonlijst van de onderneming.

In deze situatie lijkt het interessanter om te wachten tot 2025. In 2024 kan wel de BOR-vrijstelling in de schenkbelasting worden benut, maar niet de doorschuifregeling in box 2. Het kind is namelijk niet in dienst bij de onderneming. Omdat de dienstbetrekkingseis per 2025 komt te vervallen, kan vanaf dat moment wel gebruik worden gemaakt van de bedrijfsopvolgingsregelingen. Het kind is ook ouder dan 21 jaar.

Wilt u in 2024 (een deel van) uw onderneming overdragen aan uw kinderen? Neem dan op tijd contact op met uw fiscalist. Meestal is namelijk een waardering van de onderneming nodig en kan het wenselijk zijn dat deze waardering door de fiscalist wordt afgestemd met de Belastingdienst. Dit neemt de nodige tijd in beslag.

Belangrijk is ook om goed te kijken of u en de kinderen aan de voorwaarden van de bezits- en voortzettingseis voldoen. U moet de aandelen van de onderneming minimaal vijf jaar in bezit hebben en als de aandelen van de kinderen zijn, moet de onderneming minimaal vijf jaar worden voorgezet. Daar staat tegenover dat het na de overdracht niet noodzakelijk is dat de kinderen in het bedrijf werken.

In de toekomst worden meer wijzigingen van de bedrijfsopvolgingsregelingen verwacht. Onlangs is het demissionaire kabinet een internetconsultatie gestart met een behoorlijk aantal wijzigingen, waaronder:

1. Toepassing van de BOR wordt beperkt tot gewone aandelen met een minimaal belang van 5% van het geplaatste kapitaal. 
2. Versoepelingen van de bezits- en de voortzettingseis, waaronder een verkorting van de voorzettingstermijn van vijf jaar naar drie jaar.
3. Bij een hoge leeftijd (vanaf 70 jaar) gaat een langere bezitstermijn gelden ter bestrijding van zogenoemde rollatorinvesteringen¹.

Deze wijzigingen moeten per 2026 in werking treden. Maar de vraag is hoe een volgend kabinet naar de bedrijfsopvolgingsregelingen kijkt. Onze inschatting is dat de kans groot is dat deze regelingen eerder versoberd dan verruimd zullen worden.

Overweegt u (een deel van) uw bedrijf over te dragen aan uw kinderen? Onze private bankers wisselen graag met u van gedachten over dit onderwerp. Via Vermogenshorizon kunnen zij in kaart brengen of uw eigen wensen en doelstellingen nog haalbaar zijn als u een deel van uw vermogen aan uw kinderen schenkt. Voor een definitief besluit over bedrijfsoverdracht heeft u fiscaal advies nodig. 

 

¹ Bij rollatorinvesteringen koopt een familielid op (zeer) hoge leeftijd voor een groot bedrag een onderneming met als voornaamste doel besparing van de erfbelasting bij de beoogde erfgenaam.

Geschreven naar de stand van zaken 14 mei 2024.

Dit artikel bevat alleen algemene informatie en geen persoonlijk advies. Wilt u persoonlijk advies, overleg dan met uw fiscaal adviseur of uw notaris wat de beste keuze voor u is.

In de serie 'Vermogenregie' deze keer een podcast over de wijzigingen in de bedrijfsopvolgingsregelingen. Daarnaast besteden we aandacht aan het onderzoek 'Eigendomsoverdracht van familiebedrijven'. In de podcast vertelt Gregory Haas, Private Banker bij Van Lanschot Kempen, hoe zijn relaties zich voorbereiden op een bedrijfsoverdracht en hoe zij anticiperen op de aangekondigde wijzigingen. Zoals gebruikelijk sluiten we af met 3 tips.