Generatiewissel in familiebedrijf heeft zoete en zure momenten

Bijna 50% van de families wil dat het eigen bedrijf bij een generatiewissel volledig in familiehanden blijft. Dat blijkt uit onderzoek van Nyenrode Business Universiteit. Maar wat doe je als er meerdere kinderen zijn? Gelijke behandeling van kinderen is voor ouders bij vermogensoverdracht een belangrijk uitgangspunt, vertelt Chantal. Bij de overdracht van een bedrijf denken ze er echter anders over. Het maakt dan uit of het kind in het bedrijf werkt of niet.

Chantal schetst een situatie van een gezin met drie kinderen. Eén werkt in het familiebedrijf als toekomstig directeur, de andere twee willen niet in de onderneming werken. Dan kiest slechts 20% van de ouders ervoor om het eigendom gelijk te verdelen. In de meeste gevallen krijgen de kinderen die niet in het bedrijf werken een kleiner belang of helemaal geen aandelen. Waar mogelijk worden zij gecompenseerd met andere vermogensbestanddelen of bij vererving.

Er kunnen tegengestelde belangen ontstaan tussen eigenaren die wel in het bedrijf werken en die dat niet doen. Hoe ga je daarmee om? Chantal benadrukt dat het belangrijk is om de tegengestelde belangen serieus te nemen en bespreekbaar te maken. Het gaat om gedrag, emoties en overtuigingen. Deze factoren kunnen allemaal invloed hebben op de continuïteit van het familiebedrijf. Bijvoorbeeld, de directeur-eigenaar werkt hard en kan de niet-werkzame eigenaren als profiteurs zien. Aan de andere kant kunnen de niet-werkzame eigenaren zich buitengesloten voelen en de directeur-eigenaar verdenken van het uitkeren van hoge salarissen aan zichzelf.

Alle eigenaren hebben uiteindelijk zowel rechten als plichten tegenover het familiebedrijf. Verantwoord eigenaarschap betekent dat eigenaren niet alleen de vruchten plukken van hun rechten, maar deze ook in balans houden met hun plichten. Chantal legt uit dat dit kan door eigenaren die niet in het familiebedrijf werken dividend uit te keren voor hun risicovolle investering. Tegelijkertijd is het belangrijk om het dividend te matigen, zodat een deel van de winst kan worden geïnvesteerd in de onderneming.

Het overdragen van een familiebedrijf kan ingewikkeld zijn door het streven naar gelijkheid en het balanceren van belangen. Chantal benadrukt dat het gaat om zowel cijfers als emotie. Op de lange termijn zijn warme familiebanden belangrijker dan discussies over geld. Ze adviseert om op tijd te beginnen met de organisatie van de overdracht, je goed te laten informeren en te beseffen dat een generatiewissel in het familiebedrijf zowel zoete als zure momenten kent.

Het is bijvoorbeeld belangrijk om op tijd te beginnen met een goede vermogensplanning. Dit is vooral van belang als er meerdere kinderen zijn en je het eigendom niet aan alle kinderen wilt overdragen. Door vermogen buiten de onderneming te creëren, kunnen alle kinderen uiteindelijk toch gelijk behandeld worden. 

Chantal en haar team gaan hierover graag in gesprek met de ondernemer en zijn familieleden. Ze begeleiden hen bij de mogelijkheden om een goede vermogensplanning te maken. Chantal raadt aan om niet alleen tijdig na te denken over de overdracht, maar ook om het bespreekbaar te maken. In de praktijk blijkt dat veel eigenaren wel nadenken over de overdracht, maar er niet over praten en ernaar handelen.