Wijziging ANBI-beleid 2025: Verplichtingen voor verenigingen en stichtingen aangescherpt

Op 3 juli 2025 is het nieuwe ANBI-besluit gepubliceerd. Dit besluit introduceert een strenger beleid voor Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI’s). Het doel van het nieuwe ANBI-besluit is om transparantie en doelmatigheid te vergroten.

Voortaan moet je als ANBI laten zien dat je vermogen en rendement daadwerkelijk inzet voor het algemeen nut. Dit betekent onder meer dat:

  • Je een onderbouwd bestedingsplan moet opstellen.
  • Je duidelijk moet motiveren waarom je bepaalde reserves aanhoudt.
  • Je zowel gerealiseerde als ongerealiseerde rendementen in je verantwoording opneemt.
  • Je financiële gegevens en beleid verplicht openbaar maakt op je website.

Met deze nieuwe eisen geeft de overheid een extra impuls aan openheid en zorgvuldige besteding van ANBI-vermogen.

Veel nieuwe beleidsopvattingen zien op het stamvermogen en op het bestedingscriterium, dat ook wel anti-oppoteis wordt genoemd. Wij zien in de praktijk dat nog niet alle bestuurders van ANBI’s hiermee bekend zijn. In deze blog lees je de belangrijkste aandachtspunten voor verenigingen en stichtingen en welke acties je als bestuurder moet ondernemen. 

Wat is een stamvermogen?

Stamvermogen is vermogen dat op basis van een schenking of erfenis in stand moet worden gehouden. Het is ook mogelijk dat de instandhoudingsverplichting op het vermogensbestanddeel zelf (zoals een pand), dus niet op een kapitaal, wordt opgelegd. Het vermogen (of vermogensbestanddeel) zelf mag niet worden aangetast, maar alleen het rendement wordt besteed aan het algemeen nut.

Let op: als ANBI kun je niet zelf besluiten of een vermogen stamvermogen is. Dit moet zijn vastgelegd door de schenker of erflater, bijvoorbeeld in een schenkingsakte of testament.

Wat wordt bedoeld met rendement?

Rendement is de opbrengst van een vermogen. Dit gaat niet alleen om dividend, rente, huur en pacht, maar ook om (on)gerealiseerde koers- of waardestijgingen. Nieuw is nu dat ook ongerealiseerde rendementen meetellen. Wanneer de instandhoudingsverplichting geldt voor een specifiek vermogensbestanddeel, zoals een gebouw, is het meenemen van ongerealiseerd rendement niet verplicht.

Besteding van het rendement

De (on)gerealiseerde rendementen op het stamvermogen – na aftrek van kosten e.d. – moeten binnen een redelijke termijn worden besteed aan het algemeen nut volgens de doelstelling. Je mag hiervoor  werken met een vast bestedingspercentage per jaar, gebaseerd op het gemiddelde rendement van de afgelopen vijf jaar en een prognose voor de komende twee jaar. Dit bestedingspercentage moet wel jaarlijks herbeoordeeld worden. Als er een grote afwijking is (30% of meer), moet het vaste bestedingspercentage worden aangepast.

Het stamvermogen mag in principe niet jaarlijks geïndexeerd worden. Dit is alleen toegestaan als de schenker of erflater dit uitdrukkelijk heeft vastgelegd.


Voor instellingen die zijn opgericht vóór 1 januari 2008 mag het stamvermogen in stand blijven. Bij deze oudere instellingen is het vaak lastig vast te stellen of sprake is van stamvermogen, omdat het bestedingscriterium pas sinds 1 januari 2008 wettelijk is vastgelegd.

Bepaalde reserves zijn toegestaan

Volgens het bestedingscriterium mag een ANBI dus niet meer vermogen aanhouden dan redelijkerwijs nodig is voor de continuïteit van haar werkzaamheden. Het is wel toegestaan om bepaalde reserves te vormen, maar dit moet goed onderbouwd zijn in het beleidsplan. Denk hierbij aan een continuïteitsreserve of bestemmingsfondsen voor specifieke projecten. De Belastingdienst beoordeelt of de omvang en onderbouwing van deze reserves redelijk zijn.

Wat betekenen de nieuwe ANBI-eisen voor jouw organisatie?

Als bestuurder van een ANBI is het belangrijk om te controleren of jouw vereniging of stichting voldoet aan de nieuwe ANBI-eisen. Neem contact op met jouw accountant en/of fiscalist om te bepalen welke stappen nodig zijn. Zo voorkom je risico’s en behoud je de ANBI-status. 

Met aandacht voor jouw persoonlijke situatie en het hart op de goede plek helpen wij je graag met het vermogen van je vereniging of stichting. Ontdek hoe wij jou van dienst kunnen zijn.
Lees meer over Verenigingen & Stichtingen
Geschreven naar de stand van zaken op 26 november 2025.

Disclaimer

Dit artikel bevat alleen algemene informatie en geen persoonlijk advies. Wil je persoonlijk advies, overleg dan met je fiscaal adviseur over de mogelijkheden.
Portret van Ruud van de Ven, medewerker bij Van Lanschot Kempen

Auteur

Ruud van de Ven

Executive Director Private Banking Verenigingen & Stichtingen

Phone+31 6 30 76 58 27EmailMail Ruud van de Ven